Al die fijne prikkels

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Al die fijne prikkels

Waarom is het toch zo moeilijk om de verleiding te weerstaan?

We zien het zo vaak gebeuren: Iemand is in de loop der jaren een serieuze yoga beoefenaar geworden. Er is sprake van een regelmatig ritme in de beoefening, overbodige activiteiten zijn afgebouwd en het voedingspatroon is aangepast aan wat het lichaam nodig heeft. Er wordt regelmatig gemediteerd… En toch blijft het moeilijk om niet toe te geven aan de dagelijkse stroom aan prikkels. Vroeg of laat, op een onbewaakt ogenblik, in een “fase van persoonlijke zwakte” dwaalt iemand toch langzaam maar zeker van dat pad af, ondanks het feit dat diegene echt aan den lijve ondervonden heeft dat het goed is voor hem of haar. Hoe komt dat toch? Hoe komt het, dat het bijna iedereen bij tijd en wijle overmand wordt door afleiding?

De Yogaleer maakt onderscheid tussen de binnenwaartse en de buitenwaartse stroom. De binnenwaartse stroom is erop gericht om door innerlijke stilte en contemplatie tot zelfkennis, inzicht en uiteindelijk tot zelfrealisatie en vrijheid te komen. De buitenwaartse stroom is erop gericht om steeds meer voldoening te krijgen door ervaringen die ontstaan door prikkels van buitenaf. Onze geest heeft de unieke eigenschap dat die zich op beiden kan richten. Je hebt dus een keuze. En beiden hebben aantrekkelijke en onaantrekkelijke eigenschappen. De binnenwaartse stroom kenmerkt zich door innerlijke vrede, liefde en vrijheid, de buitenwaartse stroom door bevrediging van verlangens. In beiden kun je jezelf verliezen…

Hoe komt het toch dat die buitenwaartse stroom voor de overgrote meerderheid van mensen aantrekkelijker is dan de binnenwaartse stroom?

Hoe komt het dat je verleiding voelt om bepaalde dingen te eten, terwijl je weet dat het slecht voor je is? Hoe komt het dat je verleiding voelt om de hele avond met een zak chips voor de TV te zappen van het ene programma naar het andere? En dat terwijl je er niet eens echt van geniet en jij je achteraf eigenlijk slecht voelt? Herkenbaar toch? Zelfs als je regelmatig mediteert gaat die verleiding niet direct verloren. Sterker nog; als het tegenzit in je leven en je raakt vermoeid, gefrustreerd of gedeprimeerd, dan lijkt die verleiding zich alleen maar nadrukkelijker te manifesteren… En inderdaad, voordat je het weet laat je alles wat je geleerd hebt weer achter je en verlies je jezelf in het najagen van verlangens en prikkels ondanks het feit dat een stemmetje in je achterhoofd zijn best doet je eraan te blijven herinneren dat het antwoord in jezelf te vinden is.

Laten we eens goed kijken welk verlangen de drijvende kracht is op de buitenwaartse stroom en welk verlangen je standvastig kan doen zijn op de binnenwaartse stroom. Op het moment dat je ernaar streeft om jouw verlangens te realiseren buiten jouzelf, zoek je naar tijdelijke voldoening. Je wilt je gewoon even wat beter voelen. En dat lukt ook, maar het is tijdelijk. De buitenwaartse stroom geeft een snelle maar tijdelijke beloning en die beloning is zo plezierig, maar ook zo tijdelijk dat je steeds naar de herhaling van die prikkel blijft streven. Het is dus een verslaving in een oneindig aantal verschijningsvormen. En omdat die bevrediging inderdaad op een oneindig aantal tijdelijke manieren kan plaatsvinden kan dat proces ook letterlijk oneindig doorgaan. En we ervaren elke dag dat die tijdelijke maar onmiddellijke beloning van een gevoel van voldoening een hele belangrijke en verslavende levenskracht is.

De grote moeilijkheid is dat de binnenwaartse stroom niet die onmiddellijke tijdelijke beloning kent. Sterker nog, op het moment dat jij begint met de beoefening van meditatie gebeuren er een paar dingen die niet direct plezierig zijn. Je ervaart dat jouw concentratievermogen zeer beperkt is en jouw brein eigenlijk niet onderworpen is aan jouw wil. Dat is in eerste instantie vooral een frustrerende ervaring. Het lukt je gewoon niet direct. Maar zodra het beter gaat en je ervaart meer stilte, dan nog is er niet een directe beloning. In die stilte komen in eerste instantie onverwerkte ervaringen naar boven die je al heel lang probeert te vergeten… Je voelt pijn die je niet wilt voelen. Je ervaart angsten die je de hele dag probeert te ontkennen… En jouw hechting aan de onmiddellijke prikkels van de buitenwaartse stroom is heel effectief om jouw vermogen om echt te voelen te onderdrukken. Door jouw aandacht te blijven vullen met een onafgebroken stroom aan prikkels hoef je niet te voelen en kun je angst en pijn blijven ontkennen. Dat is een logische strategie. Waarom zou je daar eigenlijk mee willen stoppen?

Daar is maar 1 heel simpele reden voor: omdat de beloning tijdelijk is wordt het verlangen naar een nieuwe beloning alleen maar sterker en ga je steeds meer energie steken in de vervulling van steeds sterkere behoeftes die je onmogelijk in stand kunt houden, met als onvermijdelijk eindresultaat de uitputting die het gevolg is van het permanente vluchten voor angst en pijn. Je weet dus dat de buitenwaartse stroom uiteindelijk tot uitputting leidt. Je kunt maar een beperkte hoeveelheid energie vasthouden en je hebt oneindig veel energie nodig om op de buitenwaartse stroom actief te blijven. Simpel sommetje toch? Je wilt er niet mee stoppen, maar de natuur dwingt je daar vroeg of laat toe. En dat besef je eigenlijk best. En dat besef geeft je angst, pijn, melancholie, frustratie en ga zo maar door…

De binnenwaartse stroom kent dit probleem van tijdelijkheid niet. In meditatie ontstaat realisatie van ervaringen voorbij tijd en plaats. Je ervaart  zoveel rust, voldoening, liefde, vrede en uiteindelijk vrijheid dat jouw tijdsbesef volledig verloren gaat. En dan besef je dat jij eeuwig bewustzijn bent. En dat je als mens over het wonderbaarlijke vermogen beschikt om jouw bewustzijn te richten op iets tijdelijks en beperkts of op het tijdloze en onbeperkte. En het meest wonderbaarlijke is de realisatie dat je letterlijk wordt waar jij je aandacht op richt. En als je dat één keer beseft, dan verdwijnt het verlangen naar tijdelijke beloning. Waarom hechten aan het tijdelijke, als het eeuwige permanent tot je beschikking staat?

De moeilijkheid is dat je in de overgangsfase, waarin je trouw oefent, maar nog niet die realisatie van eeuwigheid hebt gehad, telkens geconfronteerd wordt met de aantrekkelijkheid van dagelijkse prikkels. Tot jouw zelfrealisatie een feit is, blijf het dus een kwestie van diep vertrouwen in je leraar dat de beloning die op je wacht immens veel groter is dan al die tijdelijke beloningen samen. Maar ondertussen is er iets heel belangrijks dat je zelf kunt doen om gemotiveerd te blijven: leer écht genieten van alles wat je doet. Geniet van de stilte, de liefde en de vrede die je ervaart. Koester je streven naar een onbegrensde oplossing en een eeuwige vervulling van al je verlangens en blijf ondertussen al het tijdelijke waarderen voor wat het is: een tijdelijke maar liefdevolle uitdrukking van levenskracht op weg naar jouw realisatie.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je gericht kunt werken aan de ontwikkeling van jezelf en jouw leven door bewustwording en zelfstudie.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.