Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

De diepere lagen van plezier

Kun je het relativeren?

Yogabeoefening is gericht op de verbinding van Ziel en persoonlijkheid. Sommige mensen hebben daar niks mee (denken ze). Dat komt omdat het woord Ziel ze te vaag is. Toch zal zelfs de grootste scepticus erkennen dat ieders leven wordt voortgestuwd door een diep verlangen, wat hij of zij moeilijk onder woorden kan brengen. Ook zal die moeten erkennen dat er steeds een waarnemer in hem woont die de permanente stille getuige is van zijn leven. Wij noemen dat de Ziel. Het is altijd zoeken naar woorden, maar dat is geen reden om jouw diepste verlangen en jouw vermogen tot zelfreflectie te ontkennen.

De eerste stap in het proces naar verbondenheid is het bereiken van voldoende innerlijke stilte, zodat je bewuster kunt voelen. Dan wordt het duidelijker voor je wat je wilt. Dan wordt dat subtiele verlangen dat de voedende energie van jouw leven is helderder. Dan wordt de stem van die stille getuige beter hoorbaar.

En dan ga je langzaam maar zeker steeds meer jouw leven richten naar dat diepere verlangen. Wij noemen dat jouw Zielsverlangen. Het is wat jij in dit leven wilt ervaren en uitdrukken. Er zijn elke dag allerlei redenen om dat vandaag niet te doen, om dat uit te stellen. Vanuit innerlijke stilte wordt het op een gegeven moment zo duidelijk dat je er niet meer om heen kunt. Dan gaan andere dingen minder belangrijk voor je worden en gaat jouw persoonlijkheid zich steeds meer overgeven aan jouw hogere verlangen. En dan kom je vanzelf beter in balans. Jouw onbalans is in wezen een strijd tussen ziel en persoonlijkheid. De ziel wint dat altijd trouwens, want die heeft alle tijd. De persoonlijkheid heeft haast en door die haast gaat de aandacht naar de korte termijn. Die persoonlijkheid is ook allergisch voor stilte en leegte. Daarom heeft die allerlei strategieën om de ruimte te vullen. Dan ga je overhaaste keuzes maken en domme dingen doen.

Als je dat herkent (bij jezelf of bij een ander) is dat eigenlijk heel vermakelijk. Je ziet bij jezelf dat jouw persoonlijkheid weer eens uit de bocht gevlogen is in een poging tot verzet dat eigenlijk niet kan slagen. Wordt dan niet boos op jezelf. Dat heeft geen enkele zin. Leer om er met plezier naar te kijken, zoals je naar spelende puppy’s kunt kijken. Die stoten hun neus ook wel eens in al hun overmoed, maar daardoor leren ze wel. Zo is het met jouw persoonlijkheid ook. Het is allemaal goed bedoeld, maar soms gewoon te veel op de korte termijn gericht, waardoor je even niet in de gaten hebt, dat er een lange termijn probleem in de maak is.

Oefen onthechting en overgave. Blijf met plezier naar je eigen valkuilen kijken en (nog mooier) leer om er samen met anderen om te lachen. Zelfrelativering is een geweldige stap in je ontwikkeling. Het maakt dat je open blijft staan voor nieuwe leerervaringen en je wordt er prettiger gezelschap van.

Daarom is het zo belangrijk om continuïteit in jouw beoefening te houden. We kunnen dat niet vaak genoeg benadrukken. Op korte termijn lijkt er niets aan de hand als je een dagje overslaat of een keer een les mist, maar op lange termijn heeft iedereen de neiging om zichzelf te verliezen in een leven zonder reflectie. De persoonlijkheid krijgt weer de overhand en de korte termijn regeert weer. Ga dan terug naar de stilte en voel de dieper verlangens in jouwzelf. Voel jouw enthousiasme voor het leven en luister naar de stem van jouw stille getuige. Die weet allang wat je wilt. Die fluistert dat de hele dag in je oor, maar de persoonlijkheid verzet zich nog. Die vergist zich. De persoonlijkheid gelooft dat er geen plek is voor het ego als het zielsverlangen de overhand krijgt. Die is dus in wezen bang. Maar dat hoeft helemaal niet. Er is geen zelfrealisatie zonder persoonlijkheid. Het gaat erom dat die persoonlijkheid het zielsverlangen leert omarmen. Dat is overgave. Als dat gebeurt heeft die persoonlijkheid al die toeters en bellen niet meer nodig. Dan word je authentiek en dan kun je met plezier kijken naar al die drukke bezigheden van al die persoonlijkheden die elke dag weer hun stem verheffen. Dan zie je heel duidelijk dat angst en begeerte 2 kanten van dezelfde medaille zijn en dat in de vrede van jouw Ziel beiden volkomen overbodig zijn. En dan ben je vrij.

Blijf oefenen, blijf mediteren. Het is de weg naar vrijheid.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Jouw ont-wikkeling

Wat wil je écht?

Veel mensen denken dat yogabeoefening iets te maken heeft met beheersing van de wil. De Yamas (de ‘weigeringen’) krijgen steeds meer een centrale plek in jouw leven. Je leert om je fysiek in allerlei bochten te wringen en dat ook nog eens heel lang vol te houden. Het lijken op afstand allemaal oefeningen in zelfbeheersing. En dat maakt het voor veel mensen minder aantrekkelijk. Die denken “ja, maar ik moet al zoveel en ik mag al zo weinig in mijn dagelijks leven, en nu moet ik me nog streng voor mezelf zijn ook”.

Dat is een misverstand. Hét doel van Yogabeoefening is de realisatie van vrijheid in je zelf. En dat klinkt dan wel weer aantrekkelijk, maar hoe is dat te rijmen met al die oefeningen die van buitenaf gezien best wel een beetje streng over komen?

Een Raja Yoga leerkracht zal je nooit vragen om jouw verlangens te onderdrukken of iets tegen jouw wil te doen. Dat zou een schending zijn van de eerste aanwijzing van De Yogaleer (geweldloosheid). Hij of zij zal je wel bij gelegenheid wijzen op onbewuste negatieve gewoontes die je hebt ontwikkeld, waarmee jij jezelf schade doet. En dat kan soms een beetje streng over komen, maar de intentie is liefdevol.

Wat zijn dan negatieve gewoontes? Nou, dat is heel simpel: alles wat jou beperkt in jouw oprechte verlangen, houdt je tegen om naar jouw ware aard te leven. Dat is allemaal aangeleerd gedrag; dingen die je doet, omdat het ‘zo hoort’. Dat beperkt je dus jouw vrijheid. Ogenschijnlijk ‘strenge’ aanwijzingen zijn erop gericht om je wakker te schudden, je te inspireren, niet om je iets op te leggen! Er is geen plek voor dwang op de weg naar vrijheid.

Je wordt je dus gaandeweg bewust van jouw ‘aangeleerde’ gedrag en vanuit die bewustwording kun je ook steeds bewuster kiezen of je wilt blijven doen wat je onbewust hebt aangeleerd, of dat je bestaande patronen wilt loslaten, omdat ze (niet meer) goed voor je werken. Je wordt je bewust van destructieve patronen die gevoed worden door angsten en verlangens. Je leert om ze steeds subtieler te herkennen, zodat je ze kunt ombuigen naar een constructieve reflex die je wél bewust gekozen hebt.

Doordat je steeds sneller bij jezelf gaat herkennen dat bepaalde gewoontes eigenlijk ongewenste effecten hebben, zal jouw verlangen naar die gewoontes afnemen. Gewoon, omdat je er een beetje klaar mee bent. Je hebt geen zin meer in dingen waarvan je de uitkomst eigenlijk al kent en waarvan je weet dat het eigenlijk verspilde energie is. Jouw verlangen ont-wikkelt zich naar meer wezenlijke aandacht voor de dingen die er écht toe doen voor jou. En dat is het meest duidelijke signaal van echte ontwikkeling in jezelf.

Uiteindelijk wordt jouw ontwikkeling niet gekenmerkt door zelfbeheersing,

maar door de ontwikkeling van jouw wil.

Je verlangt steeds minder naar dingen die energie kosten en je raakt er steeds bedrevener is om die te vermijden in jouw dagelijks leven. En zo ontstaat er steeds meer ruimte voor die zaken in jouw leven die er voor jou écht te doen. En zo kom je langzaam maar zeker op een pad gericht op vrijheid en liefde, want dat zijn jouw diepste verlangens en naarmate je meer mediteert en jouw eigen leven steeds helderder kun beschouwen wordt het voor jezelf ook steeds duidelijker dat jij jouw energie daarop wilt richten, omdat je er energie van krijgt en geen energie op verliest. En dan wil je op een gegeven moment niet anders meer. En dan voel je steeds meer vrijheid om daar ook naar te leven. Want besef steeds dat je al vrij bent: niemand kan je ooit verwijten dat je iets wilt… het verlangt soms wel moed om ernaar te handelen. Omdat jij je los maakt van groepsdruk die gericht is op het bekende en het onbekende ontmoedigt. Dat is alles.

Je bent goed op weg. Blijf oefenen, blijf mediteren. Blijf je her-inneren wat het écht om gaat.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Kennis is verleidelijk. Het heeft de belofte van helderheid in zich. Je kunt dingen beter gaan begrijpen. En dat geeft je meer vrijheid. Maar mensen die zich in een onderwerp storten kunnen ook snel de weg kwijtraken. In de Yogaleer is dat niet anders. Op internet vind je vele duizenden boeken en op YouTube kun je meer dan 18 miljoen (!) filmpjes vinden van mensen die iets over Yoga met je willen delen… En dat terwijl de Yogaleer door Patanjali volstrekt logisch en eenduidig in 195 zinnen is opgeschreven…

Dat roept de vraag op wat we met al die kennis moeten. Hoe blijven we door de bomen het bos zien? Daarvoor zijn een aantal aanwijzingen van belang.

1. Ten eerste is het goed om te beseffen dat in het algemeen de meeste kennis voor een individu op een bepaald moment zinloos is, omdat die kennis alleen in specifieke omstandigheden van toepassing is en die omstandigheden op dit moment niet aan de orde zijn. Alle kennis is tijdelijk en daarmee niet universeel waar.

2. Bovendien is alle kennis gebaseerd op aannames die meestal niet expliciet benoemd zijn. Zolang je de aannames niet helder hebt, ontbreekt de sleutel tot het achterliggende inzicht.

3. Ten derde is kennis die je niet bewust doorleefd hebt voor jou niet toepasbaar. Kennis wordt pas waardevol, als je het kunt verbinden met bewuste ervaringen, die je zelf hebt meegemaakt. Dan kan het voor jou ‘waar’ worden onder omstandigheden die je kunt herkennen.

Als kennis zo zelden relevant is, waarom besteden we dan zo veel energie aan het opnemen van al die kennis? Onze samenleving beloont parate kennis, terwijl vrijwel alle kennis tegenwoordig maar een paar klikken van je verwijderd is. Op scholen wordt het stampen en reproduceren van kennis nog steeds beloond met diploma’s met een hoger aanzien en dat geeft toegang tot vervolgopleidingen die kansen bieden op beter betaald werk. We belonen dus nog steeds kennis, terwijl het voor onze toekomst steeds minder belangrijk wordt.

Dat neemt niet weg dat er wel een aantal goede argumenten zijn om onze jeugd met een bepaald niveau van algemene kennis te voeden:

1. Je weet nog niet welke kennis je nodig hebt als je jong bent, maar je moet wel kunnen functioneren in de samenleving.

2. Het is wel van belang om de vaardigheid om kennis op te nemen, te analyseren en te interpreteren, te ontwikkelen, zodat je het doelgericht relevant kunt maken tegen de tijd dat je weet wat je wilt.

3. Je leert op school te functioneren in een groep.

Er zijn dus wel degelijk redenen om aan je algemene ontwikkeling te werken, maar hoe kies je nu jouw bronnen voor verdere verdieping? Er zijn twee soorten kennis die zinvol zijn:

1. Functionele kennis kan je effectiever, efficiënter en productiever maken, waardoor je dus betere overlevingskansen hebt met minder inspanning. Dat geeft je meer ruimte voor persoonlijke ontwikkeling.

2. Kennis kan inspirerend zijn en aanzetten tot zelfstudie. Dat kan jouw zelfkennis voeden, waardoor jij jouw inzicht in het bestaan en jouw leven in het bijzonder kunt verdiepen. Daardoor wordt je evenwichtiger en vanuit die harmonie ontwikkel je steeds meer waarde voor jezelf en jouw omgeving.

Maar dat veronderstelt dus wel dat je zorgvuldig selecteert of de kennis die je aangeboden krijgt, minimaal 1 van deze twee waarden voor je te bieden heeft. Vraag je maar eens af of het boek dat je nu aan het lezen bent, of de documentaire die je nu aan het kijken bent, je leert om met minder inspanning jouw overlevingsstrategie uit te voeren of jou aanzet tot meer inzicht in jezelf en jouw relatie tot het bestaan in het algemeen.

Als dat niet zo is…Waarom steek je er dan energie in? Door regelmatige meditatie ontwikkel je de beschouwelijkheid en het relativeringsvermogen om steeds bewuster en doelgerichter met je energie om te gaan. Blijf oefenen, luister goed naar jezelf en vul de ruimte die ontstaat met wijsheid.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Van stelen naar delen

Hoe kom je uit een crisis?

We hebben de afgelopen maanden een crisis in de gezondheidszorg ervaren. We dreigden meer zieken te hebben dan we konden verzorgen. Dat leidde bij veel mensen tot angst voor de gezondheid van henzelf en van hun naasten. We zijn er samen in geslaagd om het tij te keren. Maar die gezondheidscrisis leidt nu tot een economische crisis, want een economie, de financiële kant van een samenleving, is afhankelijk van voldoende inzetbare gezonde mensen en die hadden we even niet. En nu schommelen we tussen twee angsten in. We hebben de gezondheidscrisis min of meer onder controle, maar blijft dat wel zo, als we weer dichter tot elkaar komen? Maar hoe moet het nou verder met die economie? Is er nog wel een rol voor iedereen? Krijgen we weer werkeloosheid? Ook dat is een reële angst van veel mensen, waar we niet voor moeten wegkijken.

Het zal je misschien verrassen maar de grondlegger van de methode van Raja Yoga, Patanjali, had een heldere kijk op de vraag hoe we samen tot overvloed kunnen komen. Ook op dat vlak was hij zijn tijd ver vooruit. Hij baseerde zich daarbij op het fundament van het evolutionaire succes van de mensheid. Zoals de schrijver Yuval Harari in zijn boek Sapiens heel goed uitlegt, is het succes van de mens in de evolutie niet te danken aan zijn kracht en zelfs niet aan zijn intelligentie. We waren niet sterk genoeg en ook niet snel genoeg om de gevaren van de natuur het hoofd te bieden. We hadden echter één kwaliteit ontwikkeld tot een ongekend niveau. We konden samenwerken als geen ander, mede door de ontwikkeling van onze taal natuurlijk. En samen stonden we sterk.

Zo zal het ook nu weer zijn. Samen staan we sterk. Mensen die vanuit egoïsme handelen proberen voor zichzelf een groter stukje van de taart te bemachtigen, ten koste van de ander. Mensen die vanuit verbondenheid handelen zijn erop gericht om samen de taart groter te maken. En die laatste kracht heeft op lange termijn altijd gelijk gekregen. Vanuit samenwerking hebben we samen oplossingen gevonden voor gezamenlijke problemen. Onze ongekende overvloed is het gevolg van onze samenwerking en onze verbondenheid. En dat is in de geschiedenis steeds gepaard gegaan met meer individuele vrijheid. Inderdaad meer verbondenheid leidt tot meer vrijheid. Dat is de les die de geschiedenis ons geleerd heeft. Als er excessen ontstaan vanuit egoïsme komen er tegenkrachten naar boven die de balans herstellen. Zo is het altijd geweest en zo zal het altijd zijn. Alles verandert altijd en de natuur neigt naar het herstel van evenwicht.

Leven in verbondenheid verlangt boven alles het koesteren van de waarheid. De waarheid is universeel en tijdloos. De waarheid geldt voor iedereen. Realisatie van de waarheid verlangt dus inlevingsvermogen. Iemand die waarheidlievend is, zal bij iedere frictie met zijn omgeving het verlangen voelen om het perspectief van de ander écht te begrijpen, zodat je samen tot gemeenschappelijkheid van inzicht kunt komen. Zodat je samen liefde en intelligentie kunt samensmeden tot wijsheid. En samen vind je nieuwe kansen, dus samen maak je de taart groter en dan kun je delen zonder te stelen. Dat is de weg uit iedere crisis. Patanjali zei in zijn aanwijzing Asteya:

Dit principe kun je elke dag toepassen in gedachte, woord en daad. Steeds als je een egoïstische reflex voelt opkomen (niets menselijks is ons vreemd), kun je die ombuigen naar verbinding. Het maakt niet uit welke rol in de samenleving je vervult. Of je nou werkgever bent, of werknemer, of ambtenaar, of gepensioneerde. In alle gevallen kun jij jezelf elke dag de vraag stellen: wat kan ik bijdragen aan het geheel?

En dan zal je ervaren dat daar de vervulling van jouw belangen en jouw geluk te vinden is. Iedereen heeft zijn eigen unieke talenten die in dit proces voor hem of haar moeiteloos zijn in te zetten.

In de isolatie van egoïsme zijn die talenten verloren tranen in de ledigheid, maar in het samenspel met de omgeving zijn het kiemen van gemeenschappelijke waarde. En als jij veel laat ontkiemen, zal er voor iedereen eten zijn, ook voor jezelf. Dat is de weg uit iedere crisis. Dat is altijd zo geweest en dat zal altijd zo zijn. Nieuwe combinaties maken nieuwe kansen. Het verlangen tot verbinding, het verlangen tot samenspel, is het fundament van onze ontwikkeling. Dat geldt zowel voor het individu, als voor de groep. In meditatie besef je dat steeds weer opnieuw. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Het Leven is de onvoorwaardelijke uitnodiging om daar samen schoonheid en harmonie in te brengen. Dat begint bij de ontwikkeling van innerlijke schoonheid en harmonie, die je vervolgens stap voor stap vanuit jouw unieke talenten standvastig naar buiten brengt. Dat is het pad van Raja Yoga.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Voorbij het denken

Hoe kun je weten dat er ‘iets’ is?

Mensen hebben de neiging om te blijven hangen in omstandigheden die niet passen. Een buitenstaander ziet op grote afstand dat iemand zichzelf een dienst zou bewijzen door direct te stoppen met een destructieve baan of relatie, maar de persoon zelf blijft maar volhouden. Mensen verkiezen het bekende boven het onbekende, zelfs als het pijn doet. Dat komt omdat mensen bang zijn voor het onbekende. De onzekerheid voor of de dreiging van verandering is pijnlijker dan de verandering zelf. Als mensen érgens bang voor zijn is het wel de leegte. Veel mensen zijn bang dat er niets is voorbij het denken. Ze zijn bang dat ze in een onpeilbare diepte zouden verdwijnen als ze echte innerlijke stilte zouden ervaren.

In meditatie ontdek je, dat je daar echt niet bang voor hoeft te zijn. Je voelt dan een enorme en krachtige aanwezigheid van jezelf. Je ervaart de stuwkracht van jouw leven en je kunt ieder gewenst moment terug naar de voor jou bekende werkelijkheid. Toch krijgen we regelmatig vragen van mensen die dat nog niet ervaren hebben. Voor hen klinkt het allemaal een beetje zweverig. Ze moeten er eerst ‘open’ voor staan. Het helpt dan als ze jouw enthousiasme geloven. Toch lukt dat niet altijd. Soms zijn mensen sceptisch. Ze hebben gewoon al te veel onzin gehoord en zijn te vaak teleurgesteld, om zo maar met je mee te gaan.

Toch kun je ook die sceptische mensen op een heel eenvoudige manier laten ervaren dat er bewustzijn voorbij het denken is. Er zijn 24 uur per dag het hele jaar door 6 processen gaande in ieder mens, die bewijzen dat intelligentie niet afhankelijk is van denken. Het is andersom. Denken is een poging om de intelligentie te bevatten die altijd aanwezig is.

De 6 processen die dat aantonen zijn:

1. Jouw bloedsomloop

2. Jouw stofwisseling

3. Jouw zenuwstelsel en alle verkeer daarin

4. Jouw celdeling

5. Jouw endocriene stelsel (hormoonhuishouding)

6. Jouw immuunsysteem

De laatste 3 systemen functioneren beter als de eerste drie vitaal zijn. Daarom is Asana en Pranayama op die eerste 3 systemen gericht. Maar in algemene zin kun je stellen dat deze 6 processen permanent actief zijn, zonder tussenkomst van jouw gedachten. Ze werken feilloos zolang jouw energiestroom niet ergens geblokkeerd is. Een blokkade kan optreden door een chronische emotionele belasting, door langdurig ongezonde voeding, door een besmetting of door een ongeluk, eventueel in combinatie met erfelijke kwetsbaarheden. Als zo’n blokkade lang voortduurt, kunnen zich chronische ziekten of andere ongemakken ontwikkelen. Maar zolang jouw energie normaal stroomt, functioneren deze 6 systemen feilloos, zonder dat je daar ooit over hoeft na te denken. Sterker nog, jouw denken heeft helemaal het bevattingsvermogen niet om al die processen aan te sturen. Probeer je eens voor te stellen dat je al die processen 24 uur per dag zelf mentaal zou moeten besturen. Dan zou je direct overbelast raken.

Neem de tijd om de schoonheid van Het Leven te bevatten. De intelligentie van het leven is zoveel dieper dan wij mentaal kunnen begrijpen. Jouw leven is een uitnodiging om daar deel van uit te maken. Elke ervaring die je opdoet is een getuigenis van het samenspel van die intelligentie en onvoorwaardelijke liefde. De intelligentie van het leven is erop gericht om jouw leven in stand te houden en jouw vrije wil alle mogelijkheden te bieden om jouzelf uit te drukken. En de onvoorwaardelijke liefde van Het Leven blijkt uit het feit dat er geen voorwaarden zijn. Het is jouw wil die vormgeeft aan jouw leven en jouw denken is daarin een instrument om er vorm aan te geven. Je hoeft geen moment te twijfelen of er ‘meer’ is voorbij het denken. Je leeft in de onbegrensde mogelijkheid van Bewust Zijn. Dat is de essentie van Het Leven. Jouw overtuigingen zijn de beperkingen die jij erop legt en jouw ontwikkeling is de ruimte die jij jezelf gunt.  Meditatie is de oefening om jouw beperkingen letterlijk op te lossen door realisatie van bewustzijn.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Hoe graag wil je het?

Wat als de structuur wegvalt?

We hebben er vaker over geschreven. Het wegvallen van structuur is eigenlijk een mooie test voor je. Weet je, je hoeft je er echt niet voor te schamen als je nu moeite hebt om in jouw ritme te blijven van dagelijkse Asana en meditatie. Je moet er net zo mee omgaan als met elke gebeurtenis. Het is informatie en je kunt er iets van leren. 

Laten we daar eens wat beter naar kijken zonder te oordelen. Wat kun je van jezelf leren als je nu merkt dat je het maar moeilijk kunt opbrengen om op vastgezette tijden op je mat te gaan staan en daarna op je kussen te gaan zitten? In alle eerlijkheid zegt het je iets over de drijfveren achter jouw beoefening in de afgelopen tijd voor deze verstoring. Het blijkt nu dat je toch de wekelijkse energie van je groep en jouw leerkracht nodig hebt om gemotiveerd te blijven. Nogmaals, het geeft niet als je dat nu ontdekt. Het zou dom zijn om het te ontkennen als je het nu merkt. Wat kun je met dat inzicht?

Nou ten eerste doet het je beseffen dat er een meerwaarde zit aan het samen oefenen in een groep. Je stimuleert elkaar. Bovendien voel je nu beter dat jouw leerkracht energie in jou los weet te maken, waar je op eigen kracht niet altijd bij kunt. Daar valt dus nog iets te leren en dat is goed om te weten. Daar kun je meer aandacht aan besteden zodra we weer in een normaal lesritme komen.

Je kunt dieper zoeken naar de onderliggende reden in jouzelf. Door jouw aandacht in meditatie te richten op jouw bron van motivatie voor zelfstudie, dan zal je waarschijnlijk ontdekken dat er meerdere redenen kunnen zijn om te mediteren. Bijvoorbeeld:

1.  Rust. Je wilt gewoon afkoelen van al die prikkels.

2. Vitaliteit. Je wilt energie tanken.

3. Je neemt een voorbeeld aan jouw leerkracht en jouw medeleerlingen. Je ziet bij anderen positieve effecten, waar ze enthousiast over vertellen en jij wilt dat ook.

4. Je hebt eens een mooie ervaring gehad in meditatie en die wil je herhalen.

Voor al dat soort redenen geldt; hoe harder je het probeert, hoe minder het lukt. Verdieping in meditatie ontstaat vanuit overgave. Iedere vorm van verlangen activeert jouw brein en vertroebelt jouw meditatie. In meditatie brengt een concreet verlangen je niet dichter bij je doel. Daarom vinden mensen het zo moeilijk om het te leren. En als dat soort drijfveren voor jou tot nu te de reden achter jouw meditatie zijn geweest, dan zal het je niet meevallen om het elke dag te blijven proberen, want de beloning blijft te vaak uit. 

Meditatie wordt een onmisbaar aspect van je leven, als je meditatief wordt in plaats van de activiteit van mediteren als een dagelijkse routine te behandelen. Als jij je verbonden voelt met Het Leven en meditatie voor jou een activiteit is om dat gevoel te bestendigen, dan wil je niet meer zonder. Als meditatie harmonie en helderheid in jouw leven brengt, dan wordt het meer en meer een rode draad in jouw leven, zonder dat het moeite kost. Je verlangt naar dat innerlijke gevoel van vrede en je wilt dat de hele dag vasthouden. Daarom kies je voor een uurtje ont-moeting en her-innering. Vanuit dat besef wordt het steeds meer een levenshouding om meditatief te zijn, verbonden te zijn. 

Maar goed, wat moet je met die informatie als je dat zelf niet zo ervaart? Nou, eigenlijk is dat heel simpel. Probeer de volgende keer als je mediteert alleen maar te genieten van de vrijheid die je voelt. Je hebt een moment voor jezelf weten te bemachtigen en daar geniet je van. Besef dat dit moment helemaal van jou is en dat niemand je dat kan afpakken, omdat je de kern van Het Leven zelf raakt. Liefde is onvoorwaardelijk. Het Leven is jouw oceaan van mogelijkheden. Je bent vrij om dat in te vullen zoals jij dat wilt. Er is geen ander oordeel dan jouw eigen oordeel. Laat het los. Je bent al vrij. Voel het écht, al is het maar voor even. Maak de ervaring van meditatie als zodanig zo positief, dat je blijft terugverlangen naar die ervaring. Dan zal je steeds vaker een moment voor jezelf gaan claimen. En dat wat je aandacht geeft groeit. Dat geldt ook voor jeZelf. Je bent het waard. Geniet ervan.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Een kern van waarheid

Pas op met bijzaken

In deze tijd worden we overspoeld met halve waarheden en regelrechte onwaarheden. Soms zijn die zo overtuigend neergezet, dat het moeilijk is om te beoordelen wat nou waarheid is en wat niet. We hebben steeds meer last van ‘fake news’. Dat heb je in allerlei soorten en maten, maar het is er altijd op gericht om jou in een bepaalde richting te beïnvloeden. Vaak worden die berichten op alarmerende toon aan je verkondigd, om maar zoveel mogelijk jouw aandacht te trekken. Soms lijkt het wel dat het steeds erger wordt en dat de toon steeds schreeuwender wordt. Het is één grote wedstrijd om jouw aandacht en dat kan jouw gemoedsrust verstoren. Dat komt omdat de 2 ingangen die daarvoor gekozen worden elke keer weer dezelfde zijn.

Uiteindelijk probeert iemand een angst of een verlangen bij je op te wekken. Als dat ook maar een beetje lukt, dan ben je dus eigenlijk al verstoord. Het meest effectief zijn natuurlijk de berichten die ‘waar’ lijken te zijn. Zo ontstaan alle samenzweringstheorieën waar veel mensen druk mee zijn. Maar hetzelfde geldt natuurlijk ook voor alle reclames.

Het patroon is eigenlijk altijd hetzelfde: eerst wordt een standpunt ingenomen wat herkenbaar voor je is. Er lijkt een kern van waarheid te zitten in wat er gezegd wordt. Dan is jouw interesse gewekt. Vervolgens wordt aan je uitgelegd, waarom je iets heel graag zou moeten willen, of juist ergens heel bang voor zou moeten zijn. Zo wordt jouw aandacht langzaam naar binnen getrokken. Vervolgens word je overladen met informatie, die heel wetenschappelijk lijkt en daardoor is het op het eerste gezicht overtuigend. Het is zoveel informatie dat je onmogelijk alle feiten kunt controleren en als je dat toch gaat doen heb je er een dagtaak aan. Als je veel bloot staat aan dit soort tactieken loop je het risico te blijven hangen in een ongemakkelijk gevoel (omdat het overtuigend klonk, maar je ook door de bomen het bos niet meer ziet) of je verzandt in een complete studie van iets dat vandaag niet op je lijstje stond… In beide gevallen is de verzender in zijn doel geslaagd. Hij heeft jouw aandacht.

Hoe kun jij jezelf nou wapen tegen deze dagelijkse stroom aan prikkels? Natuurlijk kun je proberen je ervoor af te sluiten en regelmatig jouw telefoon wegleggen. Dat is een goed begin, maar dan nog ontkom je er niet helemaal aan, want je spreekt ook mensen die er ook aan bloot staan… Het is dus van belang dat je leert je te wapen voor onwaarachtige invloeden. Dat begint met het besef dat alles wat wezenlijk is ook eenvoudig is… Als iemand een informatiebombardement nodig heeft om jou te overtuigen, dan gaat het niet over een wezenlijk inzicht, maar over gekleurde informatie. Zodra je dat merkt kun je twee dingen doen. Je kunt je direct afsluiten voor de rest van de boodschap, of je kunt jouw filter voor onzin aanzetten. Zie hier de blog over dat onderwerp.

Er is nog een derde weg. Dat is jezelf bekwamen om direct door te dringen tot de essentie. Alles wat je van een onderwerp denkt te weten is gekleurd door jouw herinneringen, emoties en overtuigingen… Alles wat je van een ander te horen krijgt over hetzelfde onderwerp is gekleurd door zijn of haar herinneringen, emoties en overtuigingen. Als jij jezelf traint om beiden buiten beschouwing te laten kom je tot de essentie van dat onderwerp. Door alle verkleuringen weg te filteren wordt dat wat wezenlijk is zichtbaar. Abstractievermogen is de kunst van het weglaten. In de beperking toont zich de meester. Ylvy heeft dat mooi uitgelegd in haar livestream van afgelopen zaterdag. Je kunt hem hier terugkijken. Ze begeleidt je bij de meditatie van een half uur, zodat je het zelf kunt ervaren.

Meditatie, innerlijke stilte, is hét fundament voor deze vaardigheid. Jouw leven wordt helder en overzichtelijk vanuit innerlijke stilte. Blijf bouwen aan fysieke vitaliteit en innerlijke stilte op weg naar harmonie en helderheid.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Maar je moet al zoveel

Hou er plezier in

Soms lijkt van buitenaf gezien de beoefening van Raja Yoga een beetje streng. Elke dag oefen je Asana’s, Pranayama, Meditatie en steeds reflecteer je op jouw eigen leven aan de hand van de Yamas en de Niyamas. En als je dan anderen uitlegt wat je allemaal doet, dan krijg je regelmatig een reactie in de sfeer van “Maar ik moet al zoveel en dan moet ik dit ook allemaal nog”. Dan krijg je dus Yogabeoefening als stress-factor. Zo is het natuurlijk niet bedoeld.

Het gaat erom dat je al die oefeningen, die je aangeboden krijgt in onze opleiding, benadert als een kind in een snoepwinkel. Het zijn allemaal pareltjes van inzicht waar jij je voordeel mee kunt doen. En dat voordeel realiseer je op termijn makkelijker door jezelf een ritme van beoefening aan te wennen, zodat het een integraal onderdeel van je leven wordt. Dat is zo. Maar ook dan geldt nog steeds dat je hele leven een bron van plezier moet zijn. Raja Yoga draait om de ontwikkeling van vrijheid door onderscheidingsvermogen. Waarom zou je daar tijd aan besteden als je er geen plezier aan beleefd; als je erg geen voldoening uit put?

Maar hoe doe je dat dan? Hoe zorg je dat het leuk blijft, terwijl je toch je ritme vasthoudt? Het allerbelangrijkste is dat je luistert naar je gevoel.

LUISTER NAAR JE GEVOEL

Jouw lichaam is jouw gevoels-gadget. Het is het meest geavanceerde instrument wat jouw leven heeft voortgebracht. Het is natuurlijk boven alles jouw trouwe en geweldige voertuig. Maar het heeft daarboven nóg een fantastische eigenschap: het liegt nooit. Jouw gevoel vertelt je precies hoe de vlag hangt. Als jij je daar tegen verzet ga je een gevecht aan met jezelf. Daar word jij dan dus ook alleen zelf de verliezer van.

Dus voor je Asana gaat doen voel je eerst goed wat jouw lichaam nu nodig heeft. Waar zit de energie een beetje vast en hoe voelt het als je dat weer los weet te krijgen. Kun je ervan genieten als het weer gaat stromen? Dat is dan toch de bron van jouw plezier op dat moment? Hetzelfde geldt voor Pranayama. Als je een beetje zwaarmoedig bent, heb je meer levenslust nodig. Nou kies dan een Pranayama die je dat te bieden heeft (Surya Bedhana Pranayama bijvoorbeeld. Zie hier de video met uitleg). Dan krijg je vanzelf weer meer zin in de dag en dan is dat dus jouw bron van plezier op dit moment.

Hetzelfde geldt ook voor de eventuele mentale strijd die in jou plaatsvindt. Als jij twijfel voelt bij iets, dan loop je daar ongemerkt langzaam een beetje op leeg. Herken dat in jezelf en bedenk dan dat je daar helemaal geen genoegen mee hoeft te nemen. Je hebt in onze opleiding geleerd hoe je twijfel kunt overwinnen. Door innerlijke stilte krijg je het helder. Ga op je kussen zitten en werk naar stilte. Herken de angst die je in de greep van twijfel houdt. Herken de begeerte die zorgt dat je het niet los kunt laten. Relativeer beiden en zie het weer helder. Maak dan je bewuste keuze en stap uit de twijfel. Zo simpel is het. En dan voel je ook direct weer de ruimte die daardoor ontstaat. Dan reis je weer lichter en dan is dat dus vandaag jouw bron van plezier.

Onze opleiding biedt jou een geweldige gereedschapskist met instrumenten om steeds jouw leven om te buigen naar een bron van plezier. Doe dus ook elke oefening vanuit die intentie. Het gaat om jouw vrijheid in jouw leven. Dat is de grote en onvoorwaardelijke gift van het universum aan jou. Geniet ervan.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Nachtrust

Leer om te herstellen

 Goede nachtrust is belangrijk voor je weerstand en voor je dagelijks functioneren. Tijdens jouw slaap herstel je van alle indrukken van de dag. 1 op de 5 mensen boven de 12 heeft last van slaapproblemen volgens het CBS. 10 procent geeft zelfs aan veel of heel veel slaapproblemen te hebben. Laten we daar eens wat beter naar kijken.

In wezen komen slaapproblemen voort uit een vorm van afleiding. De bron van die afleiding kan fysiek of psychisch zijn. Je kunt ergens fysieke pijn hebben, of je kunt te druk zijn in je hoofd. Voor beiden biedt de beoefening van Raja Yoga uitkomst. 

Fysieke pijn die je uit je slaap houdt kun je op 2 niveaus benaderen. Natuurlijk is het van belang om Asana’s te doen die heilzaam zijn voor de klachten die je hebt. Dus als je bijvoorbeeld dusdanige rugklachten of hoofdpijn hebt dat het je uit je slaap houdt, vraag dan jouw leerkracht om advies. Hij of zij zal je specifieke Asana’s kunnen aanbevelen die je goed kunt doen voor je gaat slapen en die jouw klachten zullen verlichten en zo jouw nachtrust helpen herstellen. Het is van belang dit op individuele basis te onderzoeken. Het is zaak dat de juiste Asana’s gekozen worden die herstellend werken voor de bron van jouw klachten en niet persé direct voor de symptomen.

Het komt vaker voordat mensen niet kunnen slapen, omdat ze te druk zijn in hun hoofd. Daar kunnen we een meer algemeen advies voor geven. Er zijn 2 bronnen voor drukte in je hoofd: (1) zorgen, je bent ergens bang voor of (2) enthousiasme, je verheugt je erg op iets dat komen gaat. Van die 2 redenen is de eerste het meest voorkomend en ook het meest hardnekkig. Enthousiasme normaliseert in het algemeen wel weer tegen de tijd dat de voorpret is omgezet in ervaren pret. Laten we vooral eens wat beter kijken naar de zorgen.

Als jij niet kunt slapen omdat jij je zorgen maakt zijn er 3 stappen die je kunt doorlopen:

1. Nu je toch wakker bent gebruik je de tijd om mentaal op te ruimen. Bekijk jouw situatie eerlijk en formuleer bondig waarover jij je zorgen maakt en welke oneerlijkheid (!) ten opzichte van jouzelf daarbij een rol speelt. Wat heb je voor je uitgeschoven? Wat heb je te lang uitgesteld? Hoe is het zo groot geworden dat jij je er zorgen over maakt? Neem vervolgens een besluit: morgen doorbreek jij de stilte en zet je een eerste stap in de richting van een oplossing. Neem de beslissing met wie je waarover in gesprek gaat om op zijn minst de weg in te slaan in de richting van een oplossing. Doe dit geweldloos. Verplaats je ook in de ander en besef dat geweldloze eerlijkheid jou de oplossing gaat brengen. En laat het nu los. Op dit moment, midden in de nacht, kun je niet meer doen dan dit. Morgenochtend komt het vervolg. Geef je over aan de nacht.

2. Stap 2 is om grondig Savasana te doen. Dat is een liggende houding van diepe ontspanning. Bereid dat voor met ademhalingsoefeningen. Adem diep in naar je buik en betrek jouw flanken daarbij en adem twee keer zo lang uit als je inademt. Houdt je aandacht in het driedimensionale middelpunt van je hoofd. Scan nu jouw lichaam in detail vanuit het perspectief van het middelpunt van je hoofd. Je bent de waarnemer. Begin bij je tenen en werk langzaam al jouw gewrichten af. Blijf bij ieder gewricht even stil staan met jouw aandacht gericht op de ontspanning van dat gewricht en adem goed maar langzaam door. Bij iedere (lange) uitademing laat je alle spanning weglopen. Dat doe je dus met de spieren rondom die gewrichten. Dat doe je (als je daar bent aangeland) ook met je buik, rug, schouders nek, armen en handen. Heel langzaam ga je van onder naar boven je hele lichaam langs, tot je uiteindelijk ook je gezicht en je hoofdhuid helemaal ontspannen hebt. De kans is groot dat je inmiddels al in slaap gevallen bent.

3. Als dat niet zo is, dan is er nog een belangrijke stap. Besef hoe bevoorrecht je bent dat je bent wie je bent en waar je bent. Je ligt in je bed in alle rust en de hemel komt niet naar benden. Die staat daar al miljoenen jaren. Je bent helemaal ontspannen en geniet van het feit dat je daar in alle rust ligt en dat je nog uren daar zo kunt liggen uitrusten. Slapen is geen doel op zich. Herstellen is het doel. Je ligt daar prima, je geniet ervan en je rust uit. Het is helemaal goed.

Als je moe bent zullen deze 3 stappen je in slaap brengen. Mocht het zo hardnekkig zijn dat je toch nog niet de slaap kunt vatten, dan heb je in ieder geval de tijd benut om fysiek en geestelijk zo goed mogelijk te herstellen. En dan is dat voor nu het hoogst haalbare en dat is ook goed.

Je kunt dit natuurlijk voorkomen door regelmatig te oefenen. Doe dagelijks Asana en meditatie en breng langzaam maar zeker de Yamas en de Niyamas in jouw leven en je maakt je helemaal nooit meer zorgen. Je bevrijdt je dan langzaam maar zeker van ongewenste verplichtingen, je overwint je angsten en je leert om bewuste keuzes te maken in jouw verlangens. Dat is de kracht van Raja Yoga.

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking. 

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.

Raja Yoga is een eeuwenoude methode voor persoonlijke ontwikkeling die je in 8 stappen naar vrijheid brengt. Die vrijheid komt voort uit vitaliteit, inzicht in jezelf, mensenkennis en begrip van het bestaan door meditatie.

Het is een weg naar levenskunst.

Ritme

Verlang je naar stilte?

We zitten in een periode waarin onze vaste patronen plotseling doorbroken werden. We hebben ons daar niet op voor kunnen bereiden. Ons werkritme bestaat niet meer of is aangepast. Het schoolritme is nu afwezig of het is een online thuisritme geworden. Dat verlangt aanpassingen van je. Het is belangrijk om ritme vast te houden in je leven. Dat is de beste manier om ook ritme in jouw yoga beoefening te houden. Het is voor jezelf en voor je omgeving het fijnste als jouw oefenschema volgens een voorspelbaar patroon verloopt, dat ook goed past in het ritme van jouw omgeving. Dan is er geen frictie. Dat had je ongetwijfeld op jouw manier ingevuld en nu is dat verstoord. Dan is het risico groot dat je druk voelt om af te wijken van jouw schema om risico’s op frictie met jouw omgeving te vermijden. Gezinsleden die dingen van je verwachten omdat ze allemaal thuis zijn, vrienden of vriendinnen die bellen omdat ze zich vervelen… Het zijn allemaal aanleidingen om van je ritme af te wijken.

Als je net met Raja Yoga begint, dan heb je meestal nog geen ritme in jouw beoefening. De wekelijkse les is dan de eerste stap in die richting. Zelfs dat ritme is nu een beetje anders dan je gewend bent. Ritme is zo belangrijk omdat je in de praktijk de hele dag bloot staat aan prikkels die allemaal hun verleidingen en weerstanden oproepen. Het zijn verstoringen van wat je van plan was. Die verstoringen kunnen uitgroeien tot ergernissen of frustraties en dat brengt je nog verder uit balans als je niet oppast.

Jouw verlangen naar Yoga beoefening groeit, omdat je ervaart dat je vitaler wordt, meer in harmonie blijft gedurende de dag en steeds meer helderheid ontwikkelt. Vanuit dat verlangen naar ontwikkeling leer je ook om meer ruimte in te bouwen in je leven om daadwerkelijk te blijven oefenen. Soms moet je dat zelfs bevechten. Soms moet je daar offers voor brengen. Dat kan alleen vanuit verlangen. Als jij uit plichtsbesef jouw oefeningen doet, dan houd je het niet vol. Dan moet je steeds jezelf opladen om op die mat te gaan staan. Dan is iedere verstoring van jouw normale patroon en iedere prikkel een aanleiding om het niet te doen.

Het begint dan met een keertje uitstellen, dan eens overslaan en zo verwatert het langzaam. Het grootse probleem is dat daarmee ook het verlangen verwatert. Al die positieve effecten van Yogabeoefening die je dagelijks ervaart als je in je normale schema zit, raken in vergetelheid als je jouw dagelijkse beoefening langzaam maar zeker laat afglijden. Dan voel je op een gegeven moment de noodzaak niet meer.

Het is heel begrijpelijk dat de plotselinge veranderingen in omstandigheden die je nu ervaart je in de weg hebben gestaan om in je ritme te blijven. Neem jezelf dat niet kwalijk. Pak het gewoon weer op. Claim je tijd weer. Kies een vast moment op de dag dat voor jou op dit moment haalbaar is. Al is het maar een half uurtje, maar doe het en doe het elke dag. Dan herinner jij je elke dag weer wat het je allemaal brengt. Dan ga je vanzelf weer verlangen naar meer. En dan groeit jouw verlangen naar ontwikkeling weer. Dan heb je weer een ijkpunt.

Doe elke dag Asana en mediteer elke dag. Al is het maar even (liever langer natuurlijk). Doe wat haalbaar is, maar doe het met regelmaat. Dan kom je weer in een opgaande spiraal en die draait dan misschien wat trager dan je gewend was, maar het is in ieder geval een positieve spiraal van ontwikkeling.

Koester wat je al geleerd hebt. Het is zo geweldig dat je weet hoe je onder alle omstandigheden jouw vitaliteit op peil kunt houden, dat je steeds weer naar harmonie kunt toewerken en dat je steeds weer de schoonheid van het leven kunt aanraken in meditatie. Blijf dat koesteren. Jouw helderheid is altijd vlakbij. Koester de stem van de stilte. Koester Het Leven in jezelf en om je heen. Je bent één met alles wat leeft. Blijf het voelen. 

Veel succes.

In onze opleiding leer je op de juiste manier te mediteren, zodat je het zelf toe kunt toepassen.

Interesse? Je bent van harte welkom voor een persoonlijke kennismaking.

Wij waarderen het als je deze blog deelt met anderen.